حقوق بشردوستانه در مراحل مختلف جنگ از منظر فقه

پژوهش حاضر ­کوشیده است به این سؤال پاسخ گوید: که حقوق بشردوستانه از منظر فقه اسلامی چگونه تبیین می‌شود؟ حقوق بشردوستانه به مجموعه‌ای از اصول و قواعدی اطلاق می‌شود که برای حفاظت از افراد زخمی، غیرنظامی و آسیب‌پذیر در زمان جنگ و درگیری‌ها طراحی شده است. از منظر فقه، مفهوم حقوق بشردوستانه بر پایه متون دینی و آموزه‌های اسلامی مانند قرآن و سنت نبوی شکل می‌گیرد. حقوق بشردوستانه اسلامی با روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مبانی قرآنی و روایی تبیین می‌گردد و مواردی از حقوق بشردوستانه در مراحل مختلف جنگ با نگرش فقهی مورد بحث قرار می‌گیرد. اسلام در قرن هفتم میلادی ظهور کرد و عنوان کلی التزام به«حق الناس» یعنی عدم تجاوز به حقوق مردم را همراه داشت که حقوق بشردوستانه از این قانون کلی به‌دست می‌آید، ولی اصطلاح رسمی حقوق بشردوستانه تا قبل از نیمه قرن نوزدهم شکل نگرفته بود. نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که حقوق بشردوستانه اسلامی ضمن اینکه اصول اخلاقی بالا دستی پویا و انعطاف پذیر فرا زمانی و مکانی دارد، از جنبه نظری و هم در بحث عملی مترقی و پویا می­باشد از بازدارندگی و ضمانت اجرای ویژه­ی برخوردار است.