إرتداد، اسباب و شرایط تحقق آن از منظر مذاهب اسلامی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

kabl- naheya6

10.22034/ms.2025.100590

چکیده

امروزه إرتداد، یکی از موضوعات مبتلابه در جهان اسلامِ معاصر است؛ به انکار دین و انتخاب معاندانه‌ای کفر إرتداد، گفته می‌شود. برخی عناوین و عناصر دیگر از قبیل إظهار إنکار، قصد و اختیار و... در صدق عنوان إرتداد دخیل است که بدون آن به هرگونه إظهارات خلاف دین و شریعت إرتداد اطلاق نمی‌شود. به همین دلیل چگونگی تعریف، بررسی اسباب و شرایط تحقق آن از دیدگاه مذاهب اسلامی، مسئله‌ای است که این تحقیق در صدد پاسخ به آن است. نتایجی که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، به شیوه‌ای تحلیل و توصیف گزاره‌ها بدست آمده است نشان می‌دهد، که نگاه فقهی مذاهب اسلامی در عین وحدت در مورد تعریف إرتداد؛ اما نسبت به انواع، اسباب و شرایط آن وحدت نظر وجود ندارد. برخی قصد تشکیک و ایجاد فتنه بین امت اسلامی را شرط تحقق إرتداد؛ و برخی دیگر صرف إظهار انکار دین را موجب آن می‌دانند. هم‌چنان که در مورد انواع و نیز جنسیت مرتد، فقیهان اهل سنت عمدتاً برای صدق عنوان إرتداد تنوّع قائل نیستند در حالی‌که فقیهان اهل تشیّع مرتد را به دو نوع فطری و ملّی تقسیم بندی می‌کنند و حکم فقهی هریک را متفاوت بیان می‌نمایند؛ کما اینکه در خصوص اسباب و شرابط تحقق إرتداد نیز بعضاً تفاوت نظر وجود دارد چنان‌که بعضی إرتداد کودکان را ممکن دانسته و بعضی دیگر إرتداد آنان را فاقد اثر شرعی می‌داند. البته بررسی احکام فقهی إرتداد در مقاله‌ای جداگانه قابل بررسی است.

کلیدواژه‌ها