بررسی اکراه در قتل از نظر مشهور وآیت الله العظمی خویی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسنده

مربی

10.22034/ms.2024.100541

چکیده

اکراه یکی از مسائل مطرح در فقه و حقوق است که به‌عنوان رافع مسئولیت کیفری مطرح است. در بسیاری از احکام و مسائل فقهی و از جمله عقود و معاملات، شرایطی در نظر گرفته شده است‌که از جمله‌ی آن شرایط اختیار و عدم (نبود) اکراه است. اکراه در موضوع قتل تاحدودی با اکراه در ابواب دیگر فقهی متفاوت است. در موضوع قتل، کسی نمی‌تواند قتلی را مرتکب شود و با توجیه اکراهی بودن عمل، خود را از مسئولیت‌های آن تبرئه نماید. با این‌وجود باید پرسید «حکم فقهی قتل اکراهی چیست»؟ تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی از طریق مقایسه‌ی آراء مشهور فقیهان با دیدگاه آیت‌الله خویی به تبیین پاسخ سؤال مذکور پرداخته است. طبق نظر مشهور، اکراه در قتل که با دستور اکراه‌کننده به قتل دیگری تحقق می‌یابد، مجوز قتل نیست و شخص اکراه کننده باید قصاص شود. ولی دیدگاه آیت‌الله خویی در زمینه‌ی قتل اکراهی با دیدگاه مشهور متفاوت است. ازاینرو، ایشان از باب تزاحم، اکراه در قتل را موجب قصاص نمی‌داند؛ اما در صورتی که مُکرَه اقدام به قتل دیگری کند، باید دیه بپردازد.

کلیدواژه‌ها