انتقال نطفه مرد در رحم زن به‌صورت غیرطبیعی، یکی ازجمله مسائل نوظهور در حوزه فقه است. شیوع «تلقیح مصنوعی» به‌خصوص برای زنان ناتوان از بارداری طبیعی در دنیای امروز از یک سو، تأکید دین اسلام در مورد نکاح و فروج و پراهمیت دانستن آن از سوی دیگر، روشن کردن احکام فقهی این مسئله را مهم می‌نماید. هرچند روی مسئلهٔ فوق تحقیق‌های پراکنده صورت گرفته است؛ اما با توجه به داشتن ابعاد پیچیده آن، تحقیق مستقل مبنایی و منسجم و همه‌جانبه را می‌طلبد تا به واقعیت‌ها نزدیک‌تر شده و جویندگان معارف اسلامی از سردرگمی رهایی یابند. تحقیق حاضر که از نوع تحلیلی توصیفی بوده و داده‌های آن به روش کتابخانه‌ای گردآوری‌شده است، به این سؤال‌ها جواب داده است که مبنای فقهی و اصولی تلقیح مصنوعی چیست؟ و در صورت شک در حکم تکلیفی تلقیح مصنوعی به کدام مبنا باید مراجعه شود؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که هرچند به‌صورت عموم دو مبنای جواز و احتیاط از سوی فقها مطرح شده است و هرکدام قائلینی دارد که برای تثبیت مبنایشان به ادلۀ نقلی تمسک جسته‌اند؛ اما به نظر می‌رسد مبنای احتیاط با توجه به دلایل چون فهم عرف متشرعه از زنا در این مسئله، شمول روایت‌های وارده در باب محرمات نکاح و فروج و شهرت علما به‌عنوان مؤید از استحکام بیشتر برخوردار است.
)